تصمیم گیری خوب کلید موفقیت صاحبان کسب و کار و سازمان ها است. پیروی از روندهای رو به رشد کسب و کار و روش های نوآورانه برای موفقیت یک کسب و کار حیاتی است. اما تصمیم گیری مستلزم خطرات شکست و بسیاری از عوامل حیاتی دیگر است که کار را پیچیده می کند. اما با نقشه تصمیم این امر قابل کنترل می گردد.
در حالی که دانستن پیامدهای واضح و قطعی هر تصمیمی چندان ساده نیست، باید در مورد آنها فکر کنید و قبل از هر تصمیمی یک ارزیابی دقیق ریسک انجام دهید. آخرین مفهوم در فرآیند تصمیم گیری، نقشه برداری تصمیم است. این رویکرد منحصر به فرد و مفید است و بهترین راه را برای تصمیم گیری درست ارائه می دهد.
نگاشت تصمیم یک رویکرد تفکر انتقادی است که در آن یک «نقشه» گرافیکی (معمولاً به شکل نمودار درخت تصمیم) به صورت بصری ترسیم میشود تا مسیرهای مشورتی مختلف استدلال انجام شده برای رسیدن به یک تصمیم خاص را برجسته کند.
این به ویژه در سناریوهای پیچیده و چند عاملی که باید تصمیمات مهم گرفته شود مفید است. در جایی که درون نگری صرف (غریزی) در مورد یک مشکل احتمالاً منجر به غرق شدن قوای شناختی تصمیم گیرندگان می شود. همچنین از تحت فشار قرار گرفتن عوامل کلیدی در طول فرآیند جلوگیری می کند.
این تکنیک مبتنی بر اصل «جبر اخلاقی» بنجامین فرانکلین است. او برای حل مسائل مختلف سیاسی در دوران ریاست جمهوری خود از آن استفاده کرد. هنگام استفاده از نقشه تصمیم هیچ رویکرد جهانی یا یک اندازه متناسب با همه چیز وجود ندارد. رویکرد برای هر سناریو متفاوت است. متداول ترین روش برای ترسیم نقشه تصمیم گیری از طریق نمودار درختی یا نمودارهای خط و گره است.
در موقعیت‌های فردی (ماهیت شخصی)، نمودار قلم و کاغذ – از نوع مشروح در این قطعه – می‌تواند انجام دهد. اما برای تصمیم گیری در محیط های سازمانی در مقیاس بزرگ، به طور کلی استفاده از نرم افزار نقشه برداری توصیه می شود. در ابتدایی ترین سطح خود، نگاشت تصمیم راهی برای نمایش بصری چهار عنصر اصلی در فرآیند تصمیم گیری است:
برای نشان دادن هر دو مؤلفه، سناریویی را تصور می کنیم که در آن سعی می کنیم در مورد چگونگی بهبود تصمیم گیری خود تصمیم بگیریم. ما قادر خواهیم بود هم فرآیند نقشه برداری تصمیم و هم محصول را ببینیم. از آنجایی که محصول ملموس تر است، با نگاهی به نمونه ای از آن شروع می کنیم. نقشه تصمیم تمام دیدگاه های جایگزین (پیشنهاد شده توسط اعضای تیم فردی) به طور کامل به صورت گرافیکی ثبت شده و در نظر گرفته می شوند. این “بار” فرآیند تصمیم گیری را به اشتراک می گذارد. با اعتبار یا سرزنش به طور مساوی به همه اعضای شرکت کننده در صورت موفقیت یا شکست تقسیم می شود.
تصور کنید که ما در حال تلاش برای کشف چگونگی بهبود تصمیم گیری خود هستیم. ممکن است نقشه تصمیمی ارائه کنیم که راه حل های ممکن را برای بهبود تصمیم گیری ما مشخص کند. در بالای نقشه سوالی وجود دارد که می پرسد چگونه باید مشکل خود را حل کنیم. سپس لیستی از گزینه ها را می بینیم (گزینه های اضافی برای ساده تر نگه داشتن نقشه کنار گذاشته شده اند). در زیر هر یک از این گزینه‌ها، مزایا و/یا معایب را مشاهده می‌کنیم. و سپس در ذیل برخی از آن موافقان و مخالفان دلایلی به نفع یا مخالفت هایی علیه آنها وجود دارد. در اینجا نمونه ای از چنین نقشه تصمیم گیری آمده است:
1) نگاشت تصمیم یک تکنیک عالی برای بیان حقایق خالی مربوط به یک موقعیت، همراه با مزایا و معایب اتخاذ تصمیمات جایگزین است که در جهت حل مشکل هستند.
این استدلال‌ها با استدلال‌های (صدور) بیشتر تکمیل می‌شوند تا به یک نتیجه‌ای منفرد و مستدل برسیم. به این ترتیب، هر نشانه ای از سوگیری شناختی از سوی تصمیم گیرندگان (تصمیم گیرندگان) به درستی شناسایی و توجیه می شود. از برخی جهات، این تکنیک را می توان به روش سقراطی فرضیه ها-کاهش و شناسایی «حقیقت» تشبیه کرد.
2) نقشه تصمیم به بهبود چشمگیر جبهه کمی که در آن تصمیمات «درست» گرفته می شود کمک می کند (یعنی فرکانس آنها را افزایش می دهد). با اصلاح روش تفکر-روش شناسی مورد استفاده در تصمیم گیری به دستیابی به این هدف کمک می کند.
3) هنگامی که نقشه های تصمیم به درستی ساخته شوند. آنها می توانند به عنوان “شواهد” استفاده شوند تا نشان دهند تصمیم اتخاذ شده با استفاده از آنها مبتنی بر اصول صحیح قضاوت است. از این نظر، آنها می توانند به ویژه در صورت اتخاذ تصمیم اشتباه به سمت شکست در حل مشکل مفید باشند.
4) نقشه‌برداری تصمیم استرس روانی را که معمولاً با تصمیم‌گیری پیچیده مرتبط است کاهش می‌دهد. این باعث میشود شاغلین آن در رویکردهای حل تعارض خود مطمئن‌تر شوند.
5) در تنظیمات تیمی که برای رسیدگی به یک مشکل خاص طراحی شده اند، نقشه برداری تصمیم به حفظ همه اعضا در یک صفحه کمک می کند. 
6) نگاشت تصمیم به دلیل فرآیندهای نمودارگیری درگیر، یک رویکرد حل تعارض بسیار توصیه شده برای مقابله با مشکلات مهمی است که بسیاری از سهامداران را تحت تأثیر قرار می دهد. برخی از مثال‌های خوب از مواردی که این تکنیک می‌تواند مفیدتر باشد عبارتند از: تصمیم‌گیری در سطوح ملی یا MNC (شرکت چند ملیتی).
این 4 مرحله را دنبال کنید تا نقشه تصمیم خود را ترسیم کنید. توجه ویژه ای به عناصر اساسی که باید در هر فرآیند ساخت نقشه تصمیم مورد توجه قرار گیرند، داشته باشید. این شامل:
این مرحله اول مستلزم فهرست کردن (به صورت نوشتاری یا گرافیکی) از همه گزاره های ممکن است که حل مسئله را ممکن می کند.
مزایا و معایبی را که از پیگیری هر خط گزاره به دست می‌آید را به تفصیل شرح دهید.
تمام استدلال‌ها و دیدگاه‌هایی را که پس از تأمل در مزایا و معایب هر خط گزاره به وجود می‌آیند، سنجیده و یادداشت کنید.
به عنوان مثال، در نظر بگیرید که P1، پس از انجام یک تجزیه و تحلیل دقیق مزایا و معایب (در مرحله 2) و استدلال استدلالی مفصل (مرحله 3)، به نتیجه ای با وزن مساوی – در عین حال “کاملاً متناقض” دامنه عملی – به P3 می رسد. که همان فرآیند دقیق ارزیابی را پشت سر گذاشته است.
در این مورد، هر دو نتیجه‌گیری P1 و P3 را لغو می‌کنیم و P2 را به عنوان بهترین اقدام برای حل مشکل در نظر می‌گیریم.
فرآیند بالا را می توان به عنوان یک “نمودار اصلی” در نظر گرفت. با نزدیک شدن به قوانین اساسی آن، می توانید با هر چالش تصمیم گیری که بر سر راه شما قرار می گیرد مقابله کنید. ترسیم نقشه تصمیمات، می توانید به طور موثر چالش های تصمیم گیری را مدیریت کنید. با این حال، برخی از ملاحظات حیاتی در طول فرآیند وجود دارد:
تمام هدف نقشه تصمیم گیری این است که از هر گونه حملات سردرگمی شناختی «انسانی» از تأثیرگذاری بر روند پیچیده مشورتی که برای حل مشکل طراحی شده است جلوگیری کند. و بنابراین برای همه تمرین‌کنندگان بسیار مهم است که همیشه بر این هدف اساسی متمرکز بمانند.
[1] Problem Identification
[2] Pros and Cons
آدرس : تهران – مجیدیه- خ کرمان شماره تماس : 1686 199 0996
با تکمیل فرم زیر، ضمن قرارگیری در گروه دوره مهارت یادگیری تصمیم گیری، جزو اولین افرادی باشید که از نتایج تحقیقات حوزه مدیریت استرس، تصمیم گیری مهارت فردی و سازمانی مطلع میشود.
