یکی از مشکلاتی که همه ما انسان ها با آن روبرو هستیم به تاخیر انداختن فعالیت ها و کارهایمان است. همه ما تجربیات داریم و همواره از اینکه کارها را به دقیقه نود می اندازیم شاکی هستیم. همیشه شب امتحان به فکر درس خواندن می افتادیم؛ هر کاری رو تا لحظه آخر کش می دادیم تا شاید فرجی بشود آن را انجام ندهیم!!! وقتی به شکل گیری یک عادت جدید و یا تغییر یک عادت میرسیم این موضوع حادتر می شود و شاید یکی از دلایل شکست تغییر عادت، همین موضوع باشد: به تاخیر و وقفه انداختن در انجام عادت. واقعاً چرا این اتفاق رخ می دهد و چطوری با آن مقابله کنیم.
قبل از آنکه به بررسی روش های جلوگیری از وقفه انداختن در عادت ها برسیم، باید به بررسی چرایی این موضوع بپردازیم. می توان گفت که دلیل اصلی این اتفاق به مغز انسان باز می گردد و به موضوع ناسازگاری زمانی ( time inconsistency) مربوط می شود. به طور خلاصه می توان گفت که چون مغز انسان تمایل به دریافت جایزه فوری دارد به جای جایزه در آینده؛ پس وقتی اقدامی قرار است رخ دهد به نتیجه آن توجه می کند و اگر نتیجه در آینده به دست آید شروع به وقفه انداختن آن می کند تا زمانی که حس کند جایزه انجام کار فوری است.
حال زمانیکه که ما شروع به تغییر عادت می کنیم با دو رویداد روبرو هستیم که به شخص خودمان باز می گردد: خود حال (Future self) و خود آینده ( Future Self). پس ما باید رفتار و اقداماتمان را بر اساس اسن دو شناسایی کنیم. خود حال به مربوط به اقدامات کوچکی است که اکنون اجرا می شود و نتیجه آن سریع مشخص می شود و خود آینده مربوط به اهداف است که در بازه زمانی خود را نشان می دهند. ما باید در حین در نظر گرفتن خود آینده، توجه خود را به خود حال بگذاریم و با تعاریف جوایزی برای هر اقدام، به آن پاداش دهیم تا سیستم مغر به مقابله بر نخیزد. به مثال زیر دقت کنید:
“من قصد دارم در مدت یک سال به وزن ۸۰ کیلوگرم برسم (خود‌‌آینده) و حال برای رسیدن به آن هدف، خود حال را ترسیم کنم، با توجه به اینکه هوا سرد است، نمی‌توانم بدوم باعث می شود سرما بخورم به عدم آمادگی بدنی؛ پس اقدام دیگر انجام میدهم که با خود حال سازگار باشد. تصمیم می گیرم با روزی ۵۰۰ قدم پیاده روی شروع و هر روز ۵۰ قدم اضافه کنم و با رسیدن به ۱۰۰۰ قدم در روز به خودم یک آبمیوه پرتقال هدیه بدهم(خود حال). با این فرآیند چون مغز من نتیجه اقدامات را می بیند و پیشرفت آن را لمس می کند به مقابله یا همان به تاخیر انداختن بر نمی خیزد ولی اگه می گفتم روزی نیم ساعت می دوم تا به ۸۰ کیلو برسم آیا این اقدام با موفقیت برای یک سال اجرا می شد؟؟
حالا که با چرایی به تاخیر انداختن آشنا شدید، به بیان راهکارهایی می پردازم که به شما کمک کند عادت ها را با موفقیت اجرا نمایید:
۱- پاداش در لحظه:
اولین و مهم ترین اقدام پاداش در لحظه است. یعنی بعد از هر فعالیت کوچک، به خود پاداش دهید (خودحال) ساده ترین آن تشکر و سپاس گذاری از خودتان است. مثلا تصمیم گرفته اید که روزی نیم ساعت کتاب بخونید، بعد از انجام این فعالیت بابت خواند کتاب و تعهد خود به اجرای آن، سپاسگذار باشید. البته در حالتر کلی تر می توانید از فرمول زیر کمک بگیرید:
فقط زمانی (چیزی که دوست دارید) را انجام میدهید که (اقدام یا عادت یا فعالیت مدنظر) را انجام داده باشید.
مثال : فقط زمانی آب پرتقال می نوشم که صبح ساعت ۶ از خواب پاشده باشم.
۲- عواقب به تاخیر انداختن:
دومین راهکار، استفاده از قدرت تنبیه است. یعنی در صورتی در انجام اقدام یا عادتی سهل انگاری کردید و به تاخیر انداختید با جریمه شود، آن هم جریمه ای که از آن متنفر هستید. فرمول زیر برای درک آن کمک می کند:
اگر (اقدام مد نظر) انجام نگرفت، باید (فعالیتی که از آن متنفر هستید) را انجام دهم.
مثال: اگر هر روز صبح ساعت ۶ پا نشدم باید به اون گدا سالمه ۵۰۰۰ تومان بدهم.
۳- طرح ریزی اقدامات آینده.
یکی از بهترین روش ایجاد توالی از فعالیت هاست که باعث راحتی انجام آن ها می شود. در واقع هر فعالیت همانند یک یادآور برای فعالیت بعدی عمل می کند. به طور مثال من هر روز ساعت ۶ صبح بیدار می شوم، دو دقیقه تمرکز می کنم، پتویم را جمع می کنم، زیر کتری آب جوش را روشن می کنم، مسواک می زنم، چای را دم می کنم، متکا و پتو را در محل خودش می گذارم، پیراهن و شلوارم را می پوشم، صبحانه را میل می کنم، نیم ساعت مطالعه می کنم و سپس به سمت محل کارم می روم. بیش از یازده عمل که به طور متوالی انجام می شوند.
۴- قابل دست یابی کردن فعالیت.
منظور این است که اقدام مد نظر را در کمترین مدت زمان ممکن انجام دهید و آن را طولانی نکنید. برای این منظور از The 2 Minute Rule استفاده کنید. یعنی هر فعالیتی را شروع کردید در کمتر از دو دقیقه باید انجام شود و هیچ بهانه ای برای به تاخیر انداختن قابل قبول نیست.
شما با استفاده از این راهکارها می توانید به راحتی با این عادت به تاخیر انداختن مقابله کنید و فعالیت های خود را به انجام برسانید.
